Hattuşaş Antik Kenti – Hititlerin Başkenti Çorum
Anadolu’nun kalbinde, tarih boyunca sayısız medeniyete ev sahipliği yapmış topraklarda gizemli bir şehir yükselir: Hattuşaş. Bugün Çorum’un Boğazkale ilçesi sınırlarında yer alan bu kadim kent, bir zamanlar Hitit İmparatorluğu’nun başkentiydi. Uygarlığın kalbi, kralların ve rahiplerin yaşadığı, inançlarına adanmış tapınakların göğe yükseldiği bu şehir, geçmişle bugünü birbirine bağlayan eşsiz bir mirastır.
Hattuşaş, 1986 yılında UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne dahil edilmiştir. Her taşı tarih kokan bu antik kent, yalnızca Türkiye’nin değil, insanlık tarihinin de en önemli arkeolojik alanlarından biri olarak kabul edilir. Peki Hattuşaş’ı bu kadar özel kılan nedir? Gelin birlikte keşfedelim…
Hattuşaş’ın Kökleri: Hititlerin Efsanevi Başkenti
Hattuşaş’ın geçmişi, M.Ö. 3. binyıla kadar uzanır. İlk yerleşim Hattiler döneminde başlamış, ardından bölgeye hâkim olan Hititler, burayı imparatorluklarının başkenti ilan etmiştir. I. Hattuşili döneminde şehir yeniden inşa edilmiş ve büyük bir yönetim merkezi haline getirilmiştir.
Hititler, çağının en güçlü uygarlıklarından biriydi. Yazılı hukuk sistemi, diplomasi anlayışı ve tanrılarına olan saygılarıyla tanınmışlardı. Hattuşaş, bu medeniyetin kalbiydi; yönetim, din ve ordu burada şekillenirdi. Kralların taç giydiği, büyük dini törenlerin yapıldığı, çivi yazılı tabletlerin arşivlendiği bu şehir, antik dünyanın en gelişmiş merkezlerinden biri olarak tarihe geçti.
Mimari Harikalar: Aslanlı Kapı’dan Yazılıkaya’ya
Hattuşaş’ı gezerken adeta binlerce yıl öncesine yolculuk edersiniz. Şehir iki ana bölgeden oluşur: Aşağı Şehir ve Yukarı Şehir. Her iki bölümde de Hitit mimarisinin en etkileyici örnekleriyle karşılaşmak mümkündür.
Aslanlı Kapı
Şehrin en ünlü giriş kapısıdır. Her iki yanında duran dev aslan heykelleri, Hititlerin koruyucu güç sembollerindendir. Bu heykelleri gördüğünüzde Hititlerin kudretini ve sanat anlayışını bir arada hissedersiniz.
Sfenksli Kapı
Yukarı Şehir’deki bu kapı, Mısır etkilerini yansıtır. İnsan başlı, aslan gövdeli sfenks figürleri, kente girenleri kötülüklerden koruduğuna inanılan mistik varlıklardır.
Büyükkale
Hitit krallarının yaşadığı saray kompleksidir. Devletin yönetim merkezi olan Büyükkale, teraslar, depolar, salonlar ve yazı arşivleriyle imparatorluk düzeninin kalbidir. Burada bulunan çivi yazılı tabletler, dünyanın ilk diplomatik belgeleri arasında sayılır.
Yazılıkaya Kaya Tapınağı
Hattuşaş’ın 2 km kuzeydoğusunda yer alır ve Hitit tanrılarının kabartmalarla betimlendiği kutsal bir açık hava tapınağıdır. Yaklaşık 90 tanrı ve tanrıça figürü, kayalara ustalıkla işlenmiştir. Bu tapınak, Hititlerin çoktanrılı inanç sisteminin en somut kanıtıdır.
UNESCO Mirası: Dünyanın Gözünde Hattuşaş
Hattuşaş, yalnızca Türkiye için değil, tüm dünya tarihi açısından büyük önem taşır. 1986 yılında UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alınmış, 2001’de ise UNESCO Dünya Belleği Listesi’ne eklenmiştir. Bunun nedeni, Hattuşaş’ta bulunan binlerce çivi yazılı tabletin, insanlık tarihinin ilk yazılı belgeleri arasında yer almasıdır.
Bu tabletler sayesinde Hititlerin hukuk sistemi, diplomatik ilişkileri, tanrılara yazdıkları dualar ve günlük yaşamlarına dair ayrıntılar gün yüzüne çıkmıştır. Bu yönüyle Hattuşaş, tarih araştırmacıları için adeta bir açık hava laboratuvarıdır.
Hattuşaş’a Nasıl Gidilir?
Hattuşaş, Çorum’un Boğazkale ilçesinde yer alır.
- Çorum merkezden mesafe: Yaklaşık 85 km
- Ankara’dan mesafe: Yaklaşık 210 km
- Ulaşım: Özel araç, tur otobüsü ya da yaz dönemlerinde düzenlenen rehberli turlar ile ulaşım mümkündür.
Boğazkale’ye vardığınızda, antik kent girişinde Boğazkale Müzesi sizleri karşılar. Müze ziyaretini yapmadan Hattuşaş gezisini tamamlamak olmaz, çünkü kazılarda bulunan özgün eserler burada sergilenmektedir.
Ziyaret Rehberi: Ne Zaman Gidilmeli?
Hattuşaş’ı gezmek için en uygun dönem ilkbahar (Nisan-Mayıs) ve sonbahar (Eylül-Ekim) aylarıdır. Yaz aylarında hava oldukça sıcak olabilir, bu yüzden sabah erken saatlerde gezinizi planlamanız tavsiye edilir.
Yanınıza mutlaka:
- Rahat yürüyüş ayakkabısı
- Güneş koruyucu krem
- Şapka ve su
almalısınız. Çünkü alan geniştir ve keşfetmek birkaç saatinizi alabilir.
Fotoğraf Noktaları: Tarihle Estetiğin Buluştuğu Kareler
Hattuşaş, fotoğraf severler için adeta doğal bir stüdyo gibidir.
📍 En güzel kareler:
- Aslanlı Kapı’nın gölgesinde gün batımı
- Yazılıkaya’daki tanrı kabartmaları
- Yukarı Şehir surlarından Boğazkale manzarası
- Büyükkale terasından panoramik şehir görüntüsü
Her köşesinde tarihle sanatın birleştiği kareler yakalayabilir, blog yazınızda ya da sosyal medya hesaplarınızda dikkat çekici görsellerle paylaşımlar yapabilirsiniz.
Neden Hattuşaş’ı Görmelisiniz?
- Anadolu’nun ilk imparatorluk başkentini keşfedersiniz.
- Hititlerin inanç ve yaşam kültürünü yerinde görürsünüz.
- UNESCO Dünya Mirası bir alanı gezerek tarihin izini sürersiniz.
- Sakin doğasıyla birlikte tarih, kültür ve arkeolojiyi aynı anda yaşarsınız.
Hattuşaş, sadece taş duvarlardan ibaret bir harabe değil, geçmişin bugüne fısıldadığı bir hikâyedir. Her adımda binlerce yıl öncesinden gelen bir ses, bir dua, bir hikâye gizlidir.
Ziyaretçilere Öneriler
- Rehber eşliğinde gezerseniz hem arkeolojik hem de mitolojik bilgileri daha derin öğrenebilirsiniz.
- Boğazkale köyünde yöresel lezzetleri tadabilir, el yapımı hediyelik eşyalar alabilirsiniz.
- Çorum merkezde Çorum Müzesi’ni gezmeyi unutmayın; Hattuşaş’tan çıkarılan pek çok orijinal eser burada sergileniyor.